Bi nûçeyên berdewamiya agirbestê re nirxa bazar hinekî bilind bû, di heman demê de bihayên petrolê jî bilind dibin.
Sermiyandar, roja Çarşemê çavê xwe li Rojhilata Navîn digirin. Ji ber ku agirbesta di navbera Îran û Îsraîlê de piştî lerzînên destpêkê xuya dike ku berdewam dike. Herdu alî jî serkeftina xwe îlan kirin: Serokkomarê Îranê Mesûd Pezeşkiyan got ku Îsraîlê "cezayek dîrokî" kişandiye, lê Serokwezîrê Îsraîlê Benjamin Netanyahu îdia kir ku êrîş "gefa nukleerî ya Îranê" ji holê rakiriye.
Lê raporek nû ya îstîxbarata Amerîkî eşkere kir ku bernameya nukleerî ya Tehranê ji ber êrîşên Amerîkî tenê çend mehan paşde xistiye. Washingtonê encamên raporê yên derketine holê red kirine.
Di destpêka danûstandinên li Ewropayê de, nirxa petrola Brent nêzîkî %1.15 zêde bû û gihîşt 67.91 dolarî ji bo bermîlekê, di heman demê de nirxa petrola WTI jî %1.21 zêde bû û gihîşt 65.15 dolarî. Biha nîşan didin ku bazar piştî pevçûnên li Rojhilata Navîn hîn bi tevahî aram nebûye û sermiyandar berdewam çavdêriya agirbestê ne aram dikin.
Serokê Amerîkayê Trump, roja Sêşemê her du welat ji ber binpêkirina agirbestê ragihandî rexne kir û got: “Çawa ku Îsraîlê peyman çêkir, derket holê ku mezintirîn bombeya ku min heta niha dîtiye ango ku min qet berê nedîtiye, avêtin.”
Trump li ser platforma medyaya dîjîtal a Truth Social nivîsand : "Îsraîl! Wan bombeyan neavêje. Ger tu biavêjî, ev ê binpêkirinek mezin be. Pîlotên xwe paşve bikşîne malê!"
Trump îdîa kir ku ne Îran û ne jî Îsraîl "nizanin çi dikin".
Li aliyê din, nirxê borsayê roja Çarşemê bi awayekî nerm bilind bû, peymanên pêşerojê yên Dow Jones %0.06 zêde bûn û gihîştin 43,452.00. Di heman demê de peymanên pêşerojê yên S&P 500 %0.05 zêde bûn û gihîştin 6,149.25.
Di bazirganiya Asyayê de, endeksa Shanghai Composite ji sedî 0,44 zêde bû û gihîşt 3,435,60. Nikkei 225 ji sedî 0,31 zêde bû û gihîşt 38,910,93. Hang Seng a Hong Kongê ji sedî 0,78 zêde bû û gihîşt 24,364,79. Di heman demê de Kospî ya Koreya Başûr hema hema bê guhertin ma û ji sedî 0,01 zêde bû û gihîşt 3,104,20.
Endeksa S&P/ASX 200 a Awustralyayê ji sedî 0,09 zêde bû û gihîşt 8,563,20.
Endeksa Dolarê Amerîkî %0.13 zêde bû û gihîşt 97.98, û ev dirav hîn jî nikare windahiyên ji destpêka vê salê vegerîne. Euro li hember dolar kêmtir ji %1 zêde bû. Di heman demê de yenê Japonî li hember alternatîfa xwe ya ewle li Amerîkayê nêzîkî %0.12 winda kir.
Aborînasê sereke yê Amerîkî ya Oxford Economicsê Ryan Sweet li roja Sêşemê got: “Rewşa Rojhilata Navîn herikbar e” û da zanîn ku her çend rîskên daketinê kêm bûne jî, rewş dikare bi lez biguhere û hevsengiya rîskan her ku diçe ber bi bilindbûna bihayên petrolê ve diçe.
Rodî Bişeng